Lieve en trouwe lezers, dit is al weer het duizendste bericht op de Zesde Clan. Een mijlpaal, waar we graag bij stil willen staan. Want successen moet je vieren. Waar kwamen we vandaan? Wie inspireerden ons? Wat willen we met dit weblog? Hieronder geven we een kijkje in de keuken. Maar allereerst willen we jullie bedanken. Dank voor jullie bezoek, dank voor het lezen, dank voor jullie tips, opmerkingen, aanvullingen, complimenten en mooie inzichten. Fijn dat je er bent!
De Zesde Clan ontstond in augustus 2010 vanuit een gemis. In omringende landen wemelde het in onze beleving van de discussies, acties en berichtgeving rondom feminisme en vrouwenemancipatie. Een hele wereld van feministische blogs, opiniestukken, analyses en nieuwe inzichten. En Nederland? Zoekend naar iets vergelijkbaars kwamen we niet veel verder dan De Tweede Sekse en Fel Feminisme, beiden vanuit buurland België (hoi, zusters!).
De activiteiten van jonge, oude, verontwaardigde, humoristische, levendige, wijze feministen inspireerden de Zesde Clan om ook in Nederland een ruimte te scheppen waar vrouwen, hun prestaties, opinies, kansen en uitdagingen centraal staan. Een ruimte waar kritische geluiden mogen klinken over de Nederlandse moederschapscultus, het versteende bedrijfsleven, de angst voor het vrouwelijke, kwakdenken over mars en venus, en andere perikelen, zonder dat mensen meteen alle cliché’s over mannenhaat en harige benen uit de kast trekken om die kritische geluiden zo snel mogelijk in de doofpot te stoppen. Deze ruimte is van ons.
Sinds augustus 2010 hebben we dus dit hoekje. Best bijzonder dat zoiets kan bestaan, zoals een andere inspiratiebron, Shakesville, opmerkt. Wereldwijd bestaan er namelijk helaas heeeeel weinig van dit soort ruimten:
Nearly every other room in the world, virtual or corporeal, is less feminist than this one. Nearly every other room in the world will accommodate the demand to be free of feminist standards, of feminist politics, of a feminist lens. If less feminist is your preference, the rest of the world awaits you.
Kortom, het is een kleine oase waar we als Zesde Clan zuinig op willen zijn. Dat is de reden waarom we geen geld aannemen, niet verbonden zijn aan een instituut of politieke partij, en geen subsidies aanvragen. De Zesde Clan is vrij en onafhankelijk. We schrijven niet om een bepaalde groep te laten lezen wat ze vleiend of leuk vinden, maar omdat iets onze aandacht trekt en ons bezig houdt.
Naast al die huidige feministes inspireerden een aantal voormoeders ons. Allereerst natuurlijk onze eigen Joke Smit, de feministe die in prachtige essays en politieke analyses precies de vinger op de zere plek legde en vanaf het begin probeerde feminisme een beweging te laten zijn van iedereen, man en vrouw, zonder het verschil in macht en privileges tussen de seksen uit het oog te verliezen. De woorden ‘Zusters, weest moedig, scherpzinnig, eendrachtig’ staan in haar grafsteen gebeiteld, en die oproep neemt de Zesde Clan graag ter harte.
Mede om het motto van Joke Smit recht te doen, kozen we onze naam. De Zesde Clan bestaat namelijk echt: in Somalië, dankzij een initiatief van een vrouw voor wie het persoonlijke politiek werd:
The conflict within the clan structure took a personal toll on Asha Hagi who had married outside of her clan. Neither her birth nor her married clan accepted her because of this. Since women had no real governmental representation, she led the women in forming their own clan. In 2000, the Sixth Clan was born. This was a separate clan composed of women in response to the five traditional male-dominated Somali clans. Women from each of these five clans became part of the sixth clan.
Dan Virginia Woolf. Woolf gaf ons het concept van de kamer voor jezelf, in de zin van ruimte voor jezelf scheppen. Zo kun je ontdekken wie je bent, wat je wil, trouw blijven aan je eigen inzichten. Woolf was ook een van de eersten die expliciet, vanuit een feministisch gedachtengoed, een link legde tussen het machtsmisbruik onder het patriarchaat, en andere uitwassen van machtsmisbruik en geweld, zoals in het opkomende fascisme. Als je eenmaal begint met onderdrukken is er geen houden meer aan….
The Creation of a Feminist Consciousness van Gerda Lerner is ook een belangrijke geweest in de ontwikkeling van de Zesde Clan. Deze historica was een van de eersten die naar de geschiedenis keek met een expliciet feministische blik. Ze documenteert hoe vrouwen vanaf de vroegste middeleeuwen reageerden op een omgeving die hen omschreef in termen van zwak, duivels, vaten vol drek, en probeerden het vrouwelijke in ere te herstellen.
Gerda Lerner.
Wat Lerner mooi laat zien is dat er altijd vrouwen waren die de mannenmaatschappij bekritiseerden, maar dat zij tegen de stroom in roeiden en nauwelijks konden gedijen in een omgeving die hen zeer vijandig gezind was. Na hun dood verdween hun werk acuut in de vergetelheid, zodat vijftig jaar later een volgende enkeling opnieuw het wiel uit moest vinden en alles weer opnieuw begon. Pas met boeken als massamedium, en nu internet, wordt het makkelijker om archieven aan te leggen en het stokje aan elkaar door te geven.
Wat de Zesde Clan hier van meenam is dat kennis vastleggen, bewaren en verspreiden cruciaal is om het feminisme levend te houden en te voorkomen dat je steeds overnieuw moet beginnen. Op haar eigen bescheiden wijze wil de Zesde Clan hier, in haar eigen hoekje, aan mee helpen. Onder andere door aandacht te besteden aan onderzoeken en studies die de Nederlandse pers negeert of alleen op een verdraaide en eenzijdige manier belicht (ja, dagblad Trouw, we kijken onder andere naar jou), door patronen bloot te leggen en rode draden aan te wijzen. Voorbeeldje: het is niet één roman van één vrouw die toevallig buiten de prijzen valt. Het is een patroon van uitsluiting van de ‘verkeerde mensen’ die boeken schrijven, zodat we de literaire canon lekker blank en mannelijk houden.
Bell Hooks
Tot slot, last but not least: Bell Hooks. En Fatima Mernissi. En Nawal el Saadawi. Feministen die er terecht op wezen en wijzen dat feminisme niet iets is van blanke mevrouwen, en dat er zoiets bestaat als intersectionaliteit, oftewel een samengaan van patronen van onderdrukking, gebaseerd op factoren zoals sekse, ras, economische klasse. Wil je een einde maken aan onterechte privileges, dan moet je als feministe (m/v) breder kijken dan alleen gender. Ook iets waar de Zesde Clan zeer alert op probeert te zijn.
Voorop staat voor ons: we zijn allemaal slechts mensen. Je zoekt, je maakt fouten, je herstelt je, je krijgt een inzicht, je leest, schrijft, denkt, spreekt met allerlei mensen, en terwijl je dit allemaal doet staat bij de Zesde Clan voorop dat je vooral veel plezier hebt. Plezier in het ontmoeten, in het ontdekken van vergezichten, plezier in taal en mooie volzinnen, in grappen, humor, niet opgeven en elke dag weer klaar staan om als weldenkend mens, met gevoel en verstand, de situatie net iets beter achter te laten dan je ‘m aantreft. Want feminisme? Dat doe je samen.
De Zesde Clan 