Jongens en mannen in Nederland hebben een probleem. De resultaten van een representatieve enquete onder ruim duizend jongeren in de leeftijd van 15 tot 30 jaar, wijzen uit dat ze veel vaker dan meisjes en vrouwen (seksueel) geweld ok vinden en vrouwen de schuld geven van wat hen overkomt. Veel vaker dan meisjes en vrouwen zijn ze het helemaal eens met stellingen van het type ‘Als je toestemming hebt gegeven voor seks mag je daarna de seks niet meer weigeren’ of ‘Als een vrouw sexy kleding aan heeft, is het haar eigen schuld als ze wordt aangerand of verkracht’. Ze geven ook vaker toe dat ze beledigende opmerkingen over homo’s maakten.
Het onderzoek vond plaats in opdracht van kenniscentrum Atria en Rutgers. De antwoorden op de stellingen laten gelukkig zien dat de meeste jongeren m/v/x redelijk reëel en tolerant in het leven staan. Ze keuren drang en dwang in het seksuele verkeer af, vinden het niet ok als iemand zonder toestemming naaktfoto’s van een ander doorstuurt, en vinden dat betalen voor een etentje en recht op seks los van elkaar moeten staan – je koopt geen toestemming voor seks omdat je iemands diner bekostigde.
Helaas blijkt ook dat veel meer jongens en mannen dan meisjes en vrouwen het volmondig eens zijn met stellingen over uiterst dubieus en zelfs strafbaar gedrag. De kloof kan enorm oplopen. Zo gaf 30% van de jongens en mannen toe dat ze homo’s beledigden, tegen slechts 7% van de meisjes en vrouwen. Van de jongens en mannen vindt 12% het prima om een naaktfoto of seksfilmpje van een meisje te delen met anderen, zonder haar toestemming. Van de meisjes en vrouwen is slechts 4% het daar mee eens. En 18% van de jongens en mannen vindt dat je na toestemming geven voor seks, je daarna nooit meer van gedachten mag veranderen. Je mag daarna de seks niet meer weigeren. Van de meisjes en vrouwen denkt slechts 8% daar hetzelfde over, een verschil van ruim tien procent met de andere sekse.
Slechts op enkele punten vinden jongeren tot 30 jaar elkaar, en dat is op sommige punten van het slachtoffer de schuld geven. Deze victim blaming treedt vooral op bij online vormen van grensoverschrijdend gedrag. Zo vindt 21% van de jongens en mannen dat een naaktfoto van een vrouw verspreiden, haar eigen schuld is. Had ze die beelden maar niet moeten (laten) maken. Bij de meiden is 16% dat met de jongens eens. Betreft het sexy materiaal van een man, dan liggen die percentages slechts een klein beetje lager: 19% van de jongens en mannen, en 15% van de meisjes en vrouwen vindt dat eigen schuld.
Bij straatintimidatie en andere vormen van seksuele agressie lopen die percentages weer fors uiteen. Zo is een op de tien jongens het roerend eens met de uitspraak ‘Een vrouw die ’s avonds alleen over straat loopt, vraagt erom dat ze aangerand of verkracht wordt’ (11% zeer eens). Bij de meiden en vrouwen is dat slechts 4%. Hetzelfde gebeurt met een stelling als ‘Als je na het uitgaan met iemand mee naar huis gaat, mag je geen seks met diegene weigeren’. Jongens vinden dat in 17% van de gevallen een prima standpunt, een recept voor aanranding en verkrachting. Bij de meisjes is slechts 6% het met die stelling eens.
Tot slot blijken meisjes en vrouwen veel gezondere opvattingen te hebben over seksueel geweld met jongens als slachtoffer. Op de stelling ‘Mannen kunnen niet verkracht worden omdat ze altijd zin hebben in seks’, gaf 17% van de jongens en mannen te kennen dat ze het daar helemaal mee eens waren. Bij de meisjes en vrouwen snapte maar 7% niet hoe gevaarlijk dat standpunt is, de andere 93% zag het probleem met deze uitspraak onmiddellijk en keurden de stelling af.
Jongens en mannen blijken ook politie agenten te zijn als het gaat om homo’s en lesbiennes. Steeds 17% was het roerend eens met de stellingen ‘Als een vrouw zich mannelijk gedraagt of eruit ziet, vraagt zij erom gepest te worden’ en ‘Als een man zich vrouwelijk gedraagt of eruit ziet, vraagt hij erom gepest te worden’. Op die manier dwingen ze heteroseksualiteit af, door alles wat daarvan afwijkt agressief te benaderen. Bij meisjes en vrouwen kon slechts 4 respectievelijk 5% zich in zulke stellingen vinden.
Kortom, jongens en mannen hebben veel te leren van meisjes en vrouwen. Meisjes en vrouwen moeten er op hun beurt rekening mee houden dat ze in circa tien procent van de gevallen een vrouwenhatend fossiel tegenover zich vinden. Iemand die leeft in een wereld waarin vrouwen die ’s avonds alleen op straat rondlopen er om vragen om verkracht te worden, en mensen die afwijken van gendernormen rond mannelijkheid en vrouwelijkheid erom vragen dat je ze pest.