De verhalenvertellers uit Hollywood geven soms onbedoelde inkijkjes in een dominante denkwereld die vervelende gevolgen heeft voor alles wat niet blank (en mannelijk) is. Meest recente voorbeeld: Ari Handel, de scenarioschrijver van blockbuster Noach. Hij zei expliciet in een interview dat huidskleur afleidt van het universele verhaal over de mensheid in zijn film. Dus komen er alleen blanken in beeld, want die staan voor iedereen.
Het universeel menselijke volgens de verhalenvertellers van Hollywood.
De uitspraak leidde terecht tot kritiek. Onbedoeld en onbewust racisme is al vervelend genoeg, maar in dit geval had meneer Handel er lang over nagedacht voordat hij besloot louter blanke acteurs en actrices te gebruiken. Dat maakt het erger:
They actually considered this question carefully — and after this careful consideration, decided to make white people the mythical, iconic stand-ins for all of humanity. Oh, and for the record: There are, in fact, people who find mixed casts to be, you know, representative of humanity, and who find all-white casts distracting and weird.
Handel belicht met zijn uitspraken een denkwijze die diep geworteld zit in de westerse cultuur. Je hebt het universele, algemeen geldige, en in een ideale wereld zou dat eeuwig hetzelfde moeten blijven. Helaas lukt dat niet, want je hebt het afwijkende. Het afwijkende is raar en valt op. Het heeft een storend effect. Het zorgt voor verdeeldheid en andere moeilijkheden. Vervelend! Lastig! Kan iedereen zich niet gewoon aanpassen en ophouden met zeuren?
Heel vaak is dat universele, de vertegenwoordiger van ons allemaal, blank. Dat lijkt vanzelfsprekend. ‘Huidkleurig’ staat in de modewereld voor een tint die vooral past bij blanke huidjes. Reclames en politieke partijen zoals het CDA tonen als vanzelfsprekend blanke gezinnetjes als ze duidelijk willen maken dat ze het gemiddelde Nederlandse gezin willen vertegenwoordigen.
Niet alleen dat, maar feministen en andere weldenkende mensen wijzen erop dat het ook erg vaak gaat om een man. Hij, de blanke man, is de norm. Ook dat lijkt volstrekt vanzelfsprekend. De overheid richt het beleid op blanke mannen. Want dat is de algemene deler. Hun behoeften zijn de behoeften van iedereen. Een mannelijke auteur kan zich bezig houden met familierelaties en daarover een universele roman schrijven, want hij staat voor iedereen. Doet een vrouwelijke auteur hetzelfde, dan produceert ze opeens een triviaal werkje over vrouwendingetjes. Computerspelletjes draaien ook meestal om een blanke mannelijke held. Want vrouwen zijn niet iconisch genoeg, vinden producenten van games. Hij is het centrum. Zij hangt erbij.
Het is die mentaliteit die kwesties rondom huidskleur ‘oplost’ door iedereen blank te maken. Geen stoorzenders meer, gewoon, iedereen blank, en de veelkleurige mensheid moet zich daarin maar vertegenwoordigd weten. Het is die mentaliteit die genderproblemen oplost door vrouwen te laten verdwijnen. Waarna ‘kwaliteit is het enige wat telt’ neerkomt op blanke mannen die blanke mannen benoemen. Waarna jongerenwerk eigenlijk jongenswerk wordt. En ‘algemene belangenbehartiging’ neerkomt op het behartigen van de belangen van mannen.
Het wordt hoog tijd dat mensen beseffen dat blanken, in het bijzonder blanke mannen, een minderheid vormen. Dat zij alles lijken te domineren en naar voren worden geschoven als de maatstaf en het universele, is geen natuurwet, maar een gevolg van keuzes die mensen zoals Ari Handel maken. In de woorden van Jezebel:
It’s hard to fathom the amount of blind and ignorant privilege necessary to proclaim that it’s somehow distracting to represent non-white people in a movie that’s meant to depict the mythical origin of mankind. Also to just boldly and unabashedly proclaim that you see whiteness as integral to the construction of the “everyman.”
BONUS: lees dit prachtige betoog van schrijfster Chimamanda Adichie over de noodzaak voor diversiteit in de verhalen die we elkaar vertellen.
De Zesde Clan 